Itaipu

Na twee dagen Iguaçu wilde ik héél graag een twaalftal kilometers verderop de stuwdam van Itiapú (in Guaraní ´Het Geluid van De Steen´) zien, de grootste waterkrachtcentrale ter wereld. De centrale is eigendom van Paraguay en Brazilië. Men is met de bouw van de dam op 26 april 1973 gestart. In 1984 werd de eerste turbine in werking gezet en pas in 2007 was de laatste van de 20 turbines gereed, waardoor de centrale nu zo´n twee jaar op volle capaciteit draait. Het gigantische project is gelegen in de rivier de Paraná die voor die gelegenheid verbreed werd. Ten tijde van de bouw werd de rivier zelfs deels verlegd om de dam überhaupt te kunnen bouwen. Een indrukwekkende onderneming, met als resultaat dat de elektriciteitsvoorziening voor beide landen een stuk gemakkelijker is geworden. Waar Brazilië de volle 100% gebruikt van de de 50% van de centrale die het bezit, daarmee zo´n eenderde van de bevolking van energie voorziende, gebruikt het kleine Paraguay, met zijn 6 miljoen inwoners, niet meer dan een luttele 7% van zijn helft van de dam, genoeg voor de stroomvoorziening voor 90% van de nationale behoefte. De rest van de stroom verkoopt het land voornamelijk aan Brazilië. Alhoewel het een schone en groene voorziening is, maakt het de landen in geval van droogte (zoals Venezuela nu ondervindt met zijn waterkrachtcentrales die nauwelijks functioneren door het gebrek aan regen) en technische storingen zeer kwetsbaar, zoals beide landen een aantal maanden geleden merkten...

Allereerst kregen we als onderdeel van de tour een film te zien over de centrale, zijn ecologische basis en zijn positieve invloed op de regio. Ook werd getoond welke programma´s er georganiseerd worden voor het ondersteunen van de lokale bevolking en het milieu. Daarnaast zijn er ook onderzoekscentra en worden er allerlei cursussen aangeboden, zodat de dam een centrale plek in de regio inneemt. Als tweede deel van het bezoek werden we in een bus in de richting van en vervolgens over de hoofddam geloodst naar de Paraguayaanse kant (symbolisch, want het terrein is uiteraard hermetisch afgesloten en geldt vanzelfsprekend niet als grensovergang, dan wel smokkelroute zoals iets verderop...) en langs de zijdammen van steen en zand. We hadden geluk dat net die dag een hellingsluis open was om de overvloed aan water naar beneden te transporteren. Een fantastische aanblik van deze krachtige watermassa, welke met groot geweld naar beneden gedirigeerd wordt en daarna over een schans omhoog de rivier in klotst.

Na dit wederom zeer indrukwekkende intermezzo gingen we in de verzengende hitte met een volledig met de watermassa contrasterende hobbelende stadsbus terug naar Iguaçu om onze backpacks bij ons hostel op te pikken om daarna een bus te nemen naar de Ponte de Amizade. In de jaren´50 en ´60 werd Ponte de Amizade gebouwd om Iguaçu te verbinden met Ciudad del Este, de voormalige naar de van Duitse afkomst zijnde Paraguayaanse dictator Alfredo Stroessner genoemde plaats, aan de andere kant van de Rio Paraná in Paraguay. Eenmaal bij de brug zagen we het enorme verkeer aan beide zijden van de brug, vooral in de richting van Brazilië. De grensformaliteiten zijn er ontzettend laks en aan de Braziliaanse kant is een stempel zo verkregen, terwijl we aan de Paraguayaanse kant moesten vragen waar het kantoor van de immigratiedienst te vinden was! Sterker nog: we konden als voetgangers gewoon doorlopen zónder een stempel op te halen, maar aangezien we ze simpelweg nodig hebben om toekomstige problemen te voorkomen, volgden we braaf de procedure. Veel auto's en voetgangers kunnen gewoon doorrijden en de controles zijn slap, doordat de douane graag een oogje dichtknijpt. Waarom? Ciudad del Este is het smokkelcentrum van Zuid-Amerika en in feite is de stad niet meer dan een uit zijn voegen gebarsten bazaar, die al voor het einde van de brug begint. Het welkom is er een van militairen met lange shotguns, wegwerkzaamheden, racende scootertjes en brommertjes en ambulante verkopers aan alle kanten van de weg. Voor een paar euro krijg je sterke drank, sloffen sigaretten, kleding, wapens en vooral veel elektronica. Een deel is echt maar illegaal en het andere deel is nep en onwettig...