Van woestijn tot oases: San Pedro de Atacama

In Jujuy is werkelijk niks bijzonders te doen. We waren dan ook blij toen het eindelijk zondagmorgen was en we, vertrouwend op het woord van een buschauffeur genaamd Enrique, de oversteek konden maken naar Chili. Wat was het geval? De enige bus van die dag was vol, maar de buschauffeur van het busbedrijf had ons beloofd dat we de twee stoeltjes mochten gebruiken. Stoeltjes die eigenlijk voor de chauffeurs gereserveerd zijn als rustplek. De enige manier om die dag nog in Chili te komen!! Gelukkig werd ons wachten beloond en hadden we twee felbegeerde tickets te pakken, nota bene op de beste plekken van de bus...

De reis die zou volgen was opnieuw spectaculair. De grens tussen beide landen ligt bij de Paso de Jama. Eenmaal voorbij dat punt ben je in Chili en is het landschap anders, om precies te zijn: droog. Het droge maanlandschap met zijn dunne begroeiing van gele struikjes doet me denken aan de surreële setting van de computerspellen Dune en Command & Conquer.
Het eerste deel van de weg zou je Rubber Road kunnen noemen, omdat het vol ligt met kapotte rubberbanden. Waarschijnlijk geëxplodeerd en van vrachtwagens en bussen afgevlogen omdat het gebrek aan zuurstof op vijf kilometer hoogte natuurlijk ook van invloed is op auto`s. Een vreemde gewaarwording, maar daarna werd nog vreemder toen er ineens autowrakken en zelfs een compleet omgevallen oplegger met auto´s in de berm lagen. De weg is kaarsrecht, dus waarom er zoveel misgaat is me nog niet geheel duidelijk. Ondertussen kom je op bepaalde stukken weer groepen ezels, vicuñas en de gedomesticeerde llama´s tegen, een kruising tussen de vicuña en de guanaco, die honderden jaren eerder door de inheemse bevolking met succes werd gefokt.

Eenmaal in San Pedro de Atacama, op 2500 meter, was het prettig om ten minste weer bomen te zien! De douane houdt altijd even op, maar gelukkig is het hoogseizoen voorbij dus de busladingen toeristen vallen nogal mee,. Maar ook hier zie je nu vooral backpackers en zitten de bussen vol met Europeanen, zo hier en daar aangevuld met Amerikanen, Canadezen en Aussies. San Pedro heeft maar 2500 inwoners, maar is door het toerisme uiteraard volgebouwd met hostels en restaurants. Goedkoop is het er dan ook niet. Ook al ligt het midden in de woestijn water, elektriciteit en internet is er tegenwoordig wel en zo merk je weinig van het feit dat je in een dorre, barre regio bent waar het leven zeer zwaar is.

In het dorpje zelf is weinig te beleven en uiteraard maak je er vooral excursies, zoals naar de Valle de la Luna (maanvallei), naar de geisers en naar een gebied van de meren op de Altiplano. Wij hadden ervoor gekozen om de eerste dag naar de Altiplano te gaan, een dag later naar de maanvallei om daarna weer verder te trekken. Immers de tijd dringt en we moeten nog door Bolivia heen... We hebben ook maar meteen onze reis naar Uyuni vastgelegd. Woensdag gaan we voor een driedaagse reis met jeep met zijn vijven of zessen naar Uyuni. Het schijnt een spectaculaire, maar zware reis te zijn, waar het 's nachts koud is en de hotels zeer primitief zijn... We zijn benieuwd...

Voor de tour naar de lagunes kozen we voor de duurdere, maar meest professionele operator, gestart door de Nederlander Martin Beeris, die twintig jaar geleden eigenlijk het begin inluidde van het toerisme in de Atacama.
Allereerst gingen we naar een zoutveld, na die van Uyuni (Bolivia) en Utah (VS) de grootste ter wereld, maar totaal anders dan die van Uyuni of Salinas in Argentinië. In dit gebied valt namelijk geen regen en het water wordt dus via de bergen boven- en ondergronds aangevoerd, waardoor het er niet glad is. Het veld bestaat dan ook uit harde, brokken zout. Bovendien is het rijk aan mineralen en bevat het 40% van de lithiumvoorraad ter wereld. In de buurt ligt een vulkaan, die van 2000 tot en met 2007 elk jaar is uitgebarsten (in 2002 zelfs twee maal), zij het dat niet gevaarlijk is, omdat er enkel rook en as wordt uitgestoten. Gelukkig geen lava. Maar goed, Chili heeft verder meer dan genoeg wel actieve vulkanen, als je bedenkt dat 10% van alle vulkanen ter wereld zich in Chili bovendien (en 60% van alle vulkanen ter wereld in Zuid-Amerika). In dit natuurpark vind je bovendien drie soorten flamingo's en een diversiteit aan andere vogels. Bijzonder mooi is het als de flamingo's vervolgens vlak boven je hoofd over komen vliegen...
In dit park hebben we ook nog ontbeten en omdat onze tour vol zat met Europeanen, waaronder Nederlanders, was het ook niet verrassend dat iemand bij het zien van ´dulce de leche´ vroeg of het pindakaas was... Tja, je haalt ze er ook overal uit...

Daarna gingen we door naar een tweetal lagunes, prachtig blauwe meertjes in het midden van een uitgedroogde, dorre omgeving. Tot een miljoen jaar geleden liep er een rivier, maar door een vulkaanuitbarsting werd deze geblokkeerd en vormden zich twee van elkaar gescheiden lagunes, zij het ondergronds met elkaar verbonden. Ongelooflijk mooi, zeker als de vicuñas je aan alle kanten voorbij stuiven..

Vervolgens zijn we naar weer een zoutveld gegaan, ditmaal meer een zoutmeer. Zo kristalhelder, dat het letterlijk verblindend (mooi) is. Het natuurschoon is er prachtig en het was dan ook een perfecte locatie voor een picknick. Als afsluiting zijn we nog naar een tweetal dorpjes gegaan; in het eerste wordt ondanks de droogte verbouwd en vind je enkele moestuintjes. Het tweede is zowaar nog spectaculairder, want het ligt in een groene vallei die van water voorzien wordt door een riviertje, gemiddeld voor twee tot drie dagen per jaar. Al duizenden jaren eerder, nog ver voor de Inca's, liep er al een irrigatiesysteem en dit wordt ook nu zorgvuldig gehandhaafd, zodat er geen enkele druppel water verloren gaat en elk stukje land na een beetje regen zijn deel vocht krijgt. Een apart gezicht om in dit dorpje, Toconao, ineens in een klein valleitje te staan met gewassen als ui, diverse fruitbomen en zelfs druiven...In San Pedro is er dit jaar echter nauwelijks regen gevallen, ondanks de storing El Niño die in São Paulo voor zoveel overlast zorgde, maar voor San Pedro slechts een paar druppeltjes overhad...

's Avonds zijn we gaan sterrenkijken in een astronomisch centrum nabij San Pedro, een privécentrum van de Franse astronoom Alain, die op zéér humoristische en interessante wijze een en ander over het heelal wist te vertellen en tegelijkertijd alle bestaande mythes op grappige wijze ontkrachtte (wist ik veel dat een vallende ster geen ster is). Ontzettend leuk en interessant! Zeker omdat je met het blote oog hier in Chili al enorm veel sterren ziet. Bovendien met de microscopen Mars, Saturnus (erg grappig om die ring te zien), een aantal constellaties van sterren en de Nebulas (alles wat onbekend was, zoals rotsen en stenen). Enfin, het centrum van de wereld schijnt toch echt Europa te zijn en het centrum daarvan Parijs... Het blijft een Fransman hè!