De afgelopen dagen hebben we geprobeerd in elk geval iets van Sao Paulo te kunnen zien. Zoals iemand zei: het gebrek aan schoonheid maakt deze stad zo interessant. Hoe je het ook wendt of keert, het is een van de grootste steden ter wereld en strijdt met Tokyo, Bombay, Shanghai en Seoul om de eerste plaats, afhankelijk van de definitie die je hanteert. Het is in elk geval de grootste metropool van Amerika en dat maakt het per definitie al fascinerend.
De eerste dag daar zijn we vooral zoet geweest met de Avenida Paulista, de duurste straat van de stad (en Brasil), een 3+3 baans avenue waar de belangrijkste bedrijven en instellingen te vinden zijn, alsook grote winkelcentra. Deze straat wordt streng bewaakt en bij elk blok vind je wel een politiepost in de vorm van een klein, rond torentje, dan wel een Base Comunitaria. Aan de ene kant geeft het je een gevoel van veiligheid, maar aan de andere kant toont het ook aan dat het hard nodig is dat de politie er is. De Avenida Paulista is in elk geval fraai en schoon.
Om er te komen, hadden we eerst een stadstrein nodig en daarna nog een drietal metro's. Het metrosysteem is an sich, ook goed bewaakt en voelt wel veilig aan, al is het er ontzettend vol en druk. Heel erg efficiënt is het (nog) niet, maar ze zijn druk bezig met uitbreiden. Dat mag ook wel met de wereldbeker voetbal in 2014 nog maar 3,5 jaar van ons verwijderd...
Sampa mist echte toeristische trekpleisters zoals Rio het standbeeld van Cristo Redentor (Christus de Verlosser) heeft, maar het is wel het economische, culturele en gastronomische hart van het land. De stad heeft enkele fraaie musea te bieden, zoals het Museu da Lingua Portuguesa, de Pinacoteca (met een goede kunstcollectie van stillevens en Braziliaanse landschappen) en de MASP (het kunstmuseum van Sampa met werken van alle grote meesters). Twee dagen hebben we doorgebracht met de vader van Roberta en diens vriendin, die ons mee heeft genomen voor een ritje door de stad en het oude centrum. Bovenal hebben we kunnen genieten van twee voortreffelijke lunches: het typisch Braziliaanse Feijoada (rijst met bruine bonen en alles wat erbij hoort) en gnocchi met Milanesa (bepaald soort vlees), waardoor we van de lokale specialiteiten hebben kunnen genieten en gezellig hebben kunnen kletsen in portuñol (inderdaad, een mix van Spaans en Portugees, want ons Portugees is nog niet echt vloeiend).
Met zijn vieren zijn we naar een slangenmuseum geweest, waar allerlei enorm grote, kleine, giftige en niet-giftige serpenten te vinden zijn, waaronder dus de interessante albinoslang (zie foto). Het centrum van de stad, met zijn nieuwe, uit 1912 stammende kathedraal, de schouwburg en een klooster zijn de hoogtepunten van het over het geheel bezien lelijke centrum. Om het netjes te zeggen: het een stad met een enorm potentieel. Een aantal voormalige Avenida's en wegen zijn inmiddels veranderd in pleintjes, parkjes en voetgangerszones, maar er is nog een hele wereld te winnen op dat gebied. Als architectonisch en planologisch fenomeen is het enorm interessant, vooral omdat je het contrast ziet tussen de oorspronkelijke bebouwing en de typisch Amerikaanse (in de breedste zin van het woord als Nieuwe Wereld) eigenschap van rücksichtslose stadsvernieuwing waarbij, simpel gezegd, al het oude plaats maakt voor wolkenkrabbers. De kleine kerkjes en 'Iberische' bouwwerken vallen vaak nauwelijks op tussen het geweld van de hoge kolossen, maar als je goed kijkt, zie je nog wel hoe de stad er ooit uitzag. Als je foto's bekijkt van het Sampa van begin 20e eeuw, dan springen de tranen je bijna in de ogen van deze enorme mishandeling van het culturele erfgoed, maar dat is ongetwijfeld een Europese perceptie. Immers in Amerika is er geen tijd en interesse om stil te staan bij de geschiedenis.
Het centrum van de stad is dan ook niet het werkelijke hart van de stad, want dat is de Avenida Paulista, iets wat tot verwarring zou kunnen leiden, daar het oude centrum ook niet tot de meeste veilige stukjes van de stad hoort, al valt ook dat eigenlijk wel mee. Tegen het centrum ligt ook de wijk Liberdade, oorspronkelijk een wijk van Japanse immigranten, maar door de recente, nieuwe immigratiestromen is dit nu vooral een wijk waar veel Koreanen en Chinezen te vinden zijn. Zij zijn nieuw, maar de Japanners zijn inmiddels al geïntegreerd tot volbloed Brazilianen, zij het dat je ze er nog steeds uitpikt. De wijk heeft een Museu da Inmigracao Japonesa, een aantal kerken voor Oriëntaalse geloofsgemeenschappen van spiritualisten, een Zen-kerk, Aziatische supermarkten en voor de rest ziet het er op straat Aziatisch uit, zij het dat het toch ook weer heel Braziliaans is.
Dat brengt me bij het volgende fascinerende fenomeen van Sao Paulo: de smeltkroes van culturen. Sao Paulo, of eigenlijk heel Brazilië, is een geweldige mix van culturen, zodat iedereen onopvallend rond kan lopen in de stad. Eind 19e en begin 20e eeuw zijn er miljoenen immigranten naar Brazilië gekomen. De grootste groep waren de Italianen (1,6 miljoen), op de voet gevolgd door de Portugezen (1,5 miljoen), maar ook honderdduizenden Japanners, Spanjaarden, Duitsers en vele anderen kwamen naar hier. Je ziet in Sampa dan ook ontelbaar veel Brazilianen, die er erg Japans uitzien. Inmiddels wonen er in Japan ook weer duizenden Brazilianen van Japanse afkomst (tweede, derde generatie), maar die hebben problemen om zich aan te passen aan het geregisseerde, gedisciplineerde leven in Japan. Ze zijn dan wel van Japanse origine, maar ze zijn vooral Braziliaans. De Italiaanse invloed vind je overal in de stad, zoals in de Edificio Italia, Edificio Martinelli, de voetbalclub Palmeiras (oorspronkelijk heette de club Palestra Italiana, maar dat werd tijdens de Tweede Wereldoorlog onder druk veranderd) en vooral veel bedrijven en mensen die Italiaanse namen dragen, zoals ook de vader van Roberta, Arnaldo. Interessante verhalen hebben ze in elk geval allemaal... Duitsers (en Zwitsers) vind je vooral in het zuiden van het land, in Santa Catarina en Parana, wat ook duidelijk zijn sporen heeft nagelaten.
De Braziliaanse bieren Kaiser, Bohemia en Therezopolis smaken in ieder geval uitstekend!
De Paulistas (inwoners van Sao Paulo) zijn daarnaast erg trots en zijn vaak minder te spreken over de Cariocas (Rio), het zuiden van het land en het noorden...Tegelijkertijd zijn ze vrij nationalistisch en is iedereen al in de stemming voor het WK in 2014.
Al met al is Sao Paulo een fascinerende stad, maar de grote contrasten maken het ook een harde stad. Het verkeer is bovendien een drama en iedereen weigert pertinent te stoppen bij een zebrapad, zelfs als je al aan het lopen bent. Eenmaal in de auto is van de vriendelijkheid en het fatsoen van de Paulistas weinig meer te merken. Voor de rest is het genieten hier, al staat de stad niet bekend om zijn fraaie weer. Het is vaak bewolkt, het regent elke dag, maar het is gelukkig ook niet zo warm en 's avonds is het ronduit fris.
Tijd om verder te gaan, ik ben wel weer toe aan een andere omgeving...
1 comment:
Hoezo toe aan een nieuwe uitdaging??? Kan me niet voorstellen, dat jullie nu al alles hebben gezien. Of de cultuurschok nog niet helemaal verwerkt? Veel plezier in Rio. Mocht je op het strand een leuke voetballer voor VVV tegenkomen? Een mailtje is genoeg, wij schakelen Hai B. dan wel in...
Post a Comment